یکی از عجیب‌ترین و در عین حال جالب‌ترین پدیده‌های دنیا، ماجرای ” اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند” می‌باشد. این مسئله، برای سالیان سال است که ذهن همه مردم را مشغول خودش کرده است و حقیقتا مطالب معتبر و درستی هم برای آن در نظر گرفته نشده است. به جز چند سایت خارجی بسیار محدود که توضیحات بسیار مختصری را ارائه داده‌اند. در این مقاله، قرار است تا با اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند آشنا شویم و این مسئله که یکی از پدیده‌های عجیب در طبیعت است را بررسی کنیم.
آشنایی اولیه با این ماجرا
اگر بخواهیم که یک لیست از جالب‌ترین پدیده‌های دنیا آماده کنیم، بدون شک باید پدیده اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند را هم در لیست قرار بدهیم. اما این مسئله چرا انقدر برای طبیعت مهم است؟ اصلا منظور منِ نویسنده از این ماجرا چیست؟ به طور خلاصه، فرض کنید که در یک قسمت از دریا یا اقیانوس، یک خط عبور کرده است. این خط، طبیعتا منطقه را به دو قسمت تقسیم می‌کند.
نکته عجیب داستان، این است که این دو قسمت از اقیانوس، با هم فرق دارند و در واقع دارای رنگ یکسانی نیستند. تصورش هم برای آدم سخت و باورناپذیر است، چه برسد به اینکه این پدیده واقعا وجود داشته باشد! اما خب حقیقت این است که پدیده اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند واقعا وجود دارد و علم فیزیک هم یک سری پاسخ‌ها به آن می‌دهد. همانطور که گفتیم، به ندرت می‌توان وبسایتی را پیدا کرد که این توضیحات را به صورت جامع داشته باشد. هر سایتی، یک سری توضیحات مختصر داده است. در این مقاله، ما تصمیم گرفتیم که اجتماع این توضیحات را برای شما آماده کنیم. در ادامه این مقاله جذاب، همراه ما باشید!
این پدیده عجیب در چه دریاهایی رخ داده است؟
بر خلاف ادعاهای مختلف، پدیده اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند در اقیانوس آرام و اقیانوس اطلس رخ می‌دهد. اگر همیشه از خود می‌پرسیدید که “اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام در کجا با هم روبرو می‌شوند؟”، جستجوی شما به نتیجه رسیده است. این دو اقیانوس، در کیپ هورن Cape Horn)) ملاقات می‌کنند. این سرزمین ناهموار در جنوبی‌ترین نقطه تیرا دل فوگو (مجمع الجزایری در انتهای آمریکای جنوبی) قرار دارد. گشت و گذار در این منطقه، کاری دشوار و چالش‌برانگیز است؛ آن هم به دلایلی همچون جریان‌ها و وزش باد شدید و هوای غیر قابل پیش‌بینی. برای قرن‌ها، ملوانان جرات نمی‌کردند که از کیپ هورن حرکت کنند. تا اینکه جیکوب لِ مایر (Jacob le Maire) هلندی بالاخره توانست در سال 1616 کیپ را دور بزند. اکنون، کشتی‌های بزرگ‌تر و مدرن‌تر می‌توانند در این آب‌های دور دست حرکت کنند و مناطق را به مسافران نشان بدهند.
پدیده اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند، دقیقا چه شکلی است؟
به گفته منابع علمی، خطی که مرز اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام را مشخص می‌کند، مستقیماً بین کیپ هورن و قطب جنوب جریان دارد. این قسمت از آب، تنگه دریک نامیده می‌شود. با چشم غیر مسلح، نمی‌توانید تفاوت بین اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند را تشخیص دهید. به همان شکلی که مرزهای بین کشورها اساسا خیالی هستند، مرزهای بین اقیانوس‌ها نیز همین گونه است. البته امروزه دیگر بسیاری از مردم، کلیپ‌های مربوط به این پدیده را دیده‌اند. در این کلیپ‌ها، ظاهرا تا حد زیادی می‌توان به زیبایی پدیده پی برد. این ویدئوها، تقسیم واضحی بین آب‌های عمیق آبی و سبز تیره اقیانوس را نشان می‌دهند. اما جالب است بدانید که این کلیپ‌ها تماما غیر واقعی و به اصلاح “فیک” هستند. همانطور که اول گفتیم، با چشم مصلح نمی‌توان به مرز گفته شده رسید و تجهیزات دیگری نیاز است. این ویدیو‌ها، از حرفه‌ای‌ترین کلک‌های روزگار بوده‌اند!
نمونه‌ای از تصاویر دروغین مربوط به اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند
آیا پدیده اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند واقعی است؟
به احتمال بسیار زیاد، تا الان این سوال در ذهن شما به وجود آمده که ” آیا پدیده اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند واقعی است؟”. خب حق هم دارید که این سوال را دوباره بپرسید. با توجه به توضیحات، آدم شک می‌کند. بله؛ این مسئله کاملا واقعی است. اما به شکلی دیده نمی‌شود که در فضای مجازی پخش شده است. تصاویر مختلف، شاید یک چیزی را نشان بدهند، اما در واقعیت نمی‌توان به وضوح آن را مشاهده کرد. دانشمندان با تجهیزات خاصی به آن پی برده‌اند. معتبرترین تصویری که موجود است، مربوط به یک تیم تحقیقاتی می‌باشد که در سال 2007 آن را به اشتراک گذاشت.
علم فیزیک در مورد اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند چه می‌گوید؟
نوبتی هم که باشد، نوبت به توضیحات علمی رسیده است. بعد از این همه حرف و حدیث، علم فیزیک چه توضیحی برای اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند دارد؟ مسئله این است که آب نیز می‌تواند در دو منطقه، متفاوت باشد. اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام، دارای تراکم و ترکیب شیمیایی و میزان شوری متفاوت و در نتیجه کلا متفاوت هستند. این هم همان چیزی است که بین آنها سدی را ایجاد می‌کند و اختلاط آنها با مشکل روبرو می‌شود. مرزهای بین دو پیکره آب با خصوصیات فیزیکی و بیولوژیکی متفاوت با نام Clines Ocean شناخته می‌شوند. یکی از دیدنی‌ترین انواع اقیانوس‌ها، Haloclines نام دارد.
هنگامی که دو پیکره آب با اختلاف شوری قابل توجهی به هم می‌رسند، در صورت امتناع مخلوط شدن اجسام آب، هالوکلاین تشکیل می‌شود که بسیار دیدنی است. این همان چیزی است که ما در اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند می‌بینیم. این پدیده توسط کاوشگر معروف؛ ژاک کوستو هنگامی که در تنگه جبل الطارق غواصی عمیق می‌کرد، پیدا شد. هالوکلاین‌ها هنگامی ظاهر می‌شوند که آب در یک اقیانوس یا دریا حداقل 5 برابر نسبت به دیگری، سبک‌تر باشد. اکنون، ممکن است شما استدلال کنید که طبق قوانین اساسی فیزیک، مایع متراکم‌تر باید بالاتر باشد. طبق این تئوری، ما باید آب حاصل از اقیانوس آرام را در بالای اقیانوس اطلس داشته باشیم. یعنی مرز بین دو اقیانوس به نظر نمی‌رسد که یک خط عمودی بلکه یک خط افقی باشد. اما واضح است که این مورد نیست. بنابراین، چرا این اتفاق نمی‌افتد؟ این مسئله را در بخش بعدی توضیح می‌دهیم.
ادامه قسمت قبل
پاسخ سوالی که در قسمت قبل مطرح شد، به دو اثر فیزیکی برمی‌گردد. اول، تفاوت چگالی بین آب اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام برای پایین آمدن یکی از آنها، آنقدرها که باید نیست. اما برای جلوگیری از اختلاط آنها کافی است. دلیل دوم هم “اینرسی” است. یکی از نیروهای اینرسی که به نیروی کوریولیس معروف است، بر حرکت جسم تأثیر می‌گذارد. یکی از نمونه‌های تأثیر نیروی کوریولیس، بر روی چرخش زمین مشاهده می شود. همانطور که زمین می‌چرخد، تمام اجسام متحرک روی زمین توسط نیروی کوریولیس عمل می‌کنند و از مسیر خود خارج می‌شوند. در نتیجه، جسم روی سطح زمین در یک خط مستقیم حرکت نمی‌کند، بلکه در جهت عقربه‌های ساعت در نیمکره شمالی و ضد جهت عقربه ساعت در نیمکره جنوبی منحرف می‌شود. به همین دلیل، جهت جریان اجسام آبی در اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام متفاوت است. همچنین به آنها اجازه نمی‌دهد که مخلوط شوند.
البته دلیل سومی هم وجود دارد که کمتر مورد بررسی قرار گرفته است. تفاوت مهم دیگر بین آب اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند، قدرت اتصال مولکول‌ها یا مقاومت کششی سطح است. استحکام کششی سطحی در دو اقیانوس کاملا متفاوت است و به آنها اجازه نمی‌دهد که مخلوط شوند.
به نظر شما، آیا این پدیده واقعی است؟
شاید برایتان جالب باشد که همچنان در مورد حقیقت داشتن این پدیده، اختلاف نظرهایی وجود دارد. با توجه به منطقه وقوع پدیده، تحقیقات کمی انجام شده است. البته کسی نمی‌تواند کتمان کند که ماجرای “اقیانوس‌هایی که مخلوط نمی‌شوند” از پدیده‌های عجیب دنیوی نیست.
نویسنده: عجیب تو جیب
هرگونه کپی برداری از محتوا تنها با ذکر نام “عجیب تو جیب” و “درج لینک دقیق محتوا” در سایت مجاز است و در غیر این صورت و مشاهده آن پیگرد قانونی دارد.
