چیزی که خیلی از مردم از آتش می‌دانند، این است که یک چیز نارنجی یا قرمز رنگ است که به نسل بشر کمک زیادی کرده است و البته خطرناک است. خب ما دوست داریم که از یک دید دیگر به آتش نگاه کنیم. درست حدس زدید. دید علمی. آتش و توانایی‌هایش، خیلی گسترده‌تر از چیزهایی هستند که در روزمره مشاهده می‌کنیم. اگر با استفاده از علم شیمی، در راه شناخت بیشتر آتش قدم برداریم، پدیده‌هایی را مشاهده می‌کنیم که هوش را از سرمان می‌پرانند. یکی از این پدیده‌ها، ساختن آتش رنگی است. در ادامه، می‌خواهیم آتش رنگی بسازیم!
حقایقی در مورد آتش
قبل از انجام آزمایش آتش رنگی، بد نیست کمی به حقایقی در مورد آتش بپردازیم.
اولین مسئله؛ آتش دقیقا چیست؟ در خلاصه‌ترین حالت، می‌توان گفت آتش یک واکنش شیمیایی است که نور و گرما آزاد می‌کند. انجام شدن این واکنش، به یک سری فاکتورها مثل سوخت نیاز دارد. برخلاف عقیده بسیاری از مردم، آتش یک رویداد یا یک اتفاق است، نه یک چیز. در واقع فرآیندی است که در آن مواد از نظر شیمیایی با اکسیژن هوا ترکیب می‌شوند و به طور معمول نور، گرما و دودی درخشان را منتشر می‌کنند. توانایی آتش در واکنش، اینگونه است که اگر همه فاکتورها را داشته باشد، در هر دقیقه دو برابر خرابی بیشتری ایجاد می‌کند. میزان اکسیژن بر رنگ شعله تأثیر می‌گذارد. آتش کم اکسیژن حاوی مقدار زیادی ذرات سوخته نشده است و درخشش زردی را از خود نشان می‌دهد. در حالی که آتش ایجاد شده با اکسیژن بالا، رنگی آبی دارد. نکته‌ای جالب؛ آیا می‌دانستید که هیچ کسی از مخترع شیر آتش‌نشانی خبر ندارد؟ دلیل این اتفاق هم این است که حق اختراع شیر آتش‌نشانی در سال ۱۸۳۶ به دلیل آتش‌سوزی گسترده از بین رفت! به نظرتان روش‌های خاموش کردن آتش چگونه هستند؟
سه راه برای خاموش کردن آتش وجود دارد: حذف منبع سوخت – حذف اکسیژن – حذف حرارت و گرما با استفاده از آب
چگونه آتش رنگی درست کنیم؟
برای ساختن آتش رنگی، چندین و چند راه مختلف وجود دارد. در این قسمت، تعدادی از آن‌ها که جالب‌تر و مفیدتر بودند را آماده کرده‌ایم.
هشدار : این آزمایش برای کودکان مناسب نمی‌باشد و ممکن است که به آن‌ها آسیب جدی برساند. مراقب باشید!
مرحله اول ساختن آتش رنگی
مشخص کنید که می‌خواهید آتش چه رنگی باشد. درست است که می‌توان رنگ‌های مختلفی را ایجاد کرد، اما این را در نظر داشته باشید که زیادی رنگ انتخاب نکنید. چند رنگ را انتخاب کنید تا بتوانید از پس انجام آزمایش برآیید. شما می‌توانید رنگ آتش را به آبی، فیروزه‌ای، قرمز، نارنجی، بنفش، زرد، یا سفید تغییر دهید.
مرحله دوم ساختن آتش رنگی
مواد شیمیایی مناسب را براساس رنگی که تولید می‌کنند مشخص کنید. برای ساختن آتش رنگی، باید مواد شیمیایی را با دقت انتخاب کنید. دو نکته را در نظر بگیرید؛ تمامی این مواد را باید به صورت پودری تهیه کنید. و یادتان باشد که هیچکدام را با هم مخلوط نکنید. تاکید می‌کنیم که ترکیب این مواد، آثار بدی خواهد داشت. در ادامه، لیست رنگ‌ها را مشاهده خواهید کرد.
- برای ایجاد شعله‌های آبی، از مس کلرید یا کلسیم کلرید استفاده کنید.
- برای ایجاد شعله به رنگ فیروزه‌ای، استفاده از مس سولفات پیشنهاد می‌شود.
- برای ایجاد آتش قرمز، از استرانسیم کلرید استفاده کنید.
- برای ایجاد آتش به رنگ صورتی، از لیتیم کلرید استفاده کنید.
- برای ایجاد شعله‌های سبز روشن، از بوره استفاده کنید.
- برای ایجاد آتش به رنگ سبز، از زاج سفید استفاده کنید.
- برای ایجاد آتش نارنجی، از سدیم کلرید (همان نمک خوراکی) استفاده کنید.
- برای ایجاد آتش به رنگ ارغوانی، از پتاسیم کلرید استفاده کنید.
- برای ایجاد شعله‌های زرد، از سدیم کربنات استفاده کنید.
- برای ایجاد آتش سفید، از منیزیم سولفات استفاده کنید.
مرحله سوم ساختن آتش رنگی
حالا که مواد را تهیه کرده‌اید، روش‌های مختلفی برای ساختن آتش رنگی وجود دارد. هر کدام را بررسی می‌کنیم.
روش اول ساختن آتش رنگی
با استفاده از سنگ، یک دایره مخصوص آتش درست کنید. در این حالت، بهترین روش برای ساختن آتش رنگی این است که مواد شیمیایی را مستقیما وارد آتش کنید. این کار را با دقت و به آرامی انجام دهید. اصلا مواد را با هم مخلوط نکنید!!
نکته: برای بهترین نتیجه ممکن، سعی کنید که طول آتش حدود ۳۰ سانتی‌متر باشد. ادامه مطالب را برای ریختن مواد شیمیایی مطالعه کنید.
پخش کردن مواد شیمیایی بر روی آتش
کمی مواد شیمیایی روی آتش بریزید. با مقدار خیلی کمی از مواد شروع کنید تا مواد شیمیایی را آزمایش کنید و مطمئن شوید که هیچ گونه واکنش معکوسی رخ نخواهد داد. دقت کنید که کمی به عقب تکیه کنید و سپس پودر را به آتش بزنید تا از خودتان محافظت کنید (استفاده از عینک و دستکش مخصوص آزمایشگاه نیز پیشنهاد می‌شود). به جای اینکه مواد را مستقیما در وسط دایره بریزید، لبه‌ها را به مواد آغشته کنید.
نکته : دود تولید شده توسط بسیاری از این مواد شیمیایی می‌تواند آزاردهنده و نامناسب باشد. به خصوص برای افراد مبتلا به مشکلات تنفسی. از ماسک محافظ استفاده کنید.
ساختن آتش رنگی را ادامه دهید
افزودن مواد شیمیایی را تا تغییر رنگ ادامه دهید. اولین پاشش این مواد شیمیایی، احتمالا رنگ شعله‌ها را تغییر ندهد. بنابراین باید تا زمانی که متوجه تغییری نشده‌اید، به افزودن بیشتر ادامه دهید. در بسیاری از موارد، تغییر رنگ قابل مشاهده است.
روش دوم ساختن آتش رنگی
احتمالا با مایع مخصوص آتش آشنا هستید. در این روش، همچین مایعی برای آتش رنگی خواهیم ساخت.
برای این روش به موم پارافین نیازداریم. یک کاسه پر از آب را روی یک قابلمه آب قرار دهید که روی اجاق در حال جوشیدن است. چند قطعه موم پارافین اضافه کنید و به آن‌ها اجازه دهید تا کامل گرم و ذوب شوند.
هشدار : موم پارافین را مستقیما روی شعله قرار ندهید
وقت هم زدنه!
وقتی موم کاملا ذوب شد، آن را از دیگ بردارید. یک یا دو قاشق سوپ‌خوری از ماده شیمیایی مخصوص آتش رنگی مورد نظرتان را به موم اضافه کنید و خوب هم بزنید.
مخلوط را کمی خنک کرده و در لیوان های کاغذی بریزید
پس از آن که مواد شیمیایی را با موم مخلوط کردید، بگذارید برای ۵ تا ۱۰ دقیقه خنک شود. وقتی که همچنان به صورت مایع است، آن را داخل ظرف‌های پلاستیکی کاپ‌کیک بریزید.
موم در حال آماده شدن است
کمی دیگر صبر کنید تا به قسمت روشن کردن آتش هم برسیم. بگذارید موم خودش را بگیرد. وقتی موم پارافین در بسته‌بندی‌های کاپ کیک کاغذی قرار گرفت، بگذارید موم به خوبی سفت شوند. البته باید یک ساعت طول بکشد تا کاملا سفت شوند.
آتش رنگی را روشن کنید
وقتی کیک‌های پارافین آماده شدند، یکی از آن‌ها را از بسته کاغذی جدا کنید. آن را روی داغ‌ترین قسمت آتش سوزان بیندازید. با ذوب شدن موم، شعله‌ها تغییر رنگ می‌دهند.
نظرتان در مورد آتش رنگی چیست؟
به جرئت می‌توانم بگویم که این آزمایش، بهترین آزمایشی است که با استفاده از علم شیمی انجام داده‌ایم. آزمایشی پر از رنگ و مواد شیمیایی مختلف. تنها یک مشکل وجود دارد و آن هم کنجکاوی کودکان است. آزمایش آتش رنگی برای کودکان مناسب نیست. حتی افرادی که سن بالا دارند نیز نباید در نزدیکی آتش باشند. پس حواستان به این موارد باشد.
نویسنده: عجیب تو جیب
هرگونه کپی برداری از محتوا تنها با ذکر نام “عجیب تو جیب” و “درج لینک دقیق محتوا” در سایت مجاز است و در غیر این صورت و مشاهده آن پیگرد قانونی دارد.
