تا الان برای شما پیش آمده که لامپ اتاقتان خراب شود، اما نتوانید یک لامپ جدید را تهیه کنید؟ حالا یا بد موقع بوده و یا نمی‌توانستید که از خانه بیرون بروید. به هر حال؛ چاره کار را می‌توانید با خواندن ادامه متن پیدا کنید. در این مقاله، می‌خواهیم تا یک لامپ خوشگل و در عین حال نورانی را با همدیگر بسازیم. در ادامه با آموزش ساختن لامپ گدازه در خانه همراه ما باشید.
آزمایش های جذاب علم شیمی
یکی از معضل‌‌هایی که همه ما با آن درگیر هستیم، خراب شدن لامپ‌های خانه است. به خصوص وقتی که در حال انجام کاری هستیم و ناگهان همه جا تاریک می‌شود و حسابی ما را اذیت می‌کند. خب بالاخره هر مشکلی، یک راه چاره هم دارد! روش حل این مشکل، این است که خودمان دست به کار شویم و لامپ خودمان را بسازیم. ساختن لامپ گدازه، یکی از آزمایش‌های فوق‌العاده کاربردی برای علاقه‌مندان به علم شیمی و آزمایش کردن است. این آزمایش، هم آموزنده است و هم می‌تواند در مواقع خاص به کمک ما بی‌آید. همانطور که بارها و بارها در مقالات مختلف گفتیم، باید دیدمان را نسبت به علوم مختلف به خصوص علم شیمی و فیزیک تغییر دهیم. آزمایش‌های علم شیمی، در مسیر جدایی نسبت به شیمی مدرسه‌ای حرکت می‌کنند.
اگر دوست دارید که یک لامپ بسیار شکیل و زیبا را با سلیقه خودتان بسازید، ادامه این مقاله را اصلا از دست ندهید که با آموزش ساختن لامپ گدازه در خانه، در خدمت شما هستیم.
لامپ گدازه دقیقا چیست؟
طبق معمول، قبل از انجام آزمایش می‌خواهیم تا با لامپ گدازه آشنایی بیشتری پیدا کنیم. این کار، می‌تواند روند آزمایش را برای ما راحت‌تر کند.
چراغ گدازه در اصل یک چراغ تزئینی است که در سال 1963 توسط کارآفرین انگلیسی؛ ادوارد کرِیوِن واکر، بنیانگذار شرکت روشنایی Mathmos اختراع شد. این لامپ، به وسیله یک مخلوط رنگی که درون شیشه ریخته می‌شود، ساخته می‌شود. علاوه بر این مخلوط رنگی، یک نوع مایع شفاف هم در شیشه ریخته می‌شود تا جذابیت لامپ را بیشتر کند. اساس کار لامپ گدازه، به کشش سطحی برمی‌گردد که در مورد آن در مقاله “آزمایش کروماتوگرافی با دراژه” صحبت کردیم. شیشه حاوی مخلوط رنگی و مایع شفاف، روی ظرفی قرار گرفته است که دارای یک لامپ رشته‌ای می‌باشد. این لامپ رشته‌ای، دارای گرمای زیادی است. این گرمای زیاد، موجب کاهش چگالی مخلوط درون شیشه و وقوع کشش سطحی می‌شود.
این لامپ‌ها دارای تنوع بسیار بسیار زیادی هستند و در طرح‌ها و اشکال مختلف ساخته می‌شوند.
پیدایش لامپ گدازه
آقای ادوارد کرِیوِن که یک کارآفرین بود، برای اولین بار و در سال 1963 ایده پیدایش لامپ گدازه را تصور کرد. ادوارد کریون، یک مخترع انگلیسی به نام دیوید جورج اسمیت را برای ساخت دستگاه و فرمول شیمیایی لازم برای عملی کردن ایده لامپ گدازه استخدام کرد. اینگونه شد که اولین نسل از لامپ گدازه ساخته شد. در سال 1965، دو مرد به نام‌های “آدولف ورتهایمر” و “های اسپكتور”، وقتی که محصول ادوارد کریون را در یک نمایشگاه تجاری در آلمان دیدند، شیفته آن شدند. آن‌ها حق تولید این محصول را از ادوارد کریون خریدند و در شیکاگو شروع به ساختن لامپ گدازه کردند.
البته این همه داستان نیست. نسخه‌های بسیار زیادی از لامپ گدازه وجود دارند که پیدایش هرکدام، ماجرای خاص خودش را دارد.
تصویری از آقای ادوارد کریون
آزمایش ساختن لامپ گدازه
به اندازه کافی در مورد چیز‌های فرعی صحبت کردیم. الان وقت آزمایش است.
وسایل مورد نیاز برای ساختن لامپ گدازه: یک بطری 1 لیتری نوشابه که سر داشته باشد – روغن گیاهی – دو تا دانه قرص جوشان – رنگ غذا – آب
توضیحات اولیه در مورد آزمایش: آب و روغن، نمی‌توانند با یکدیگر ترکیب شوند، زیرا هیچ پیوند شیمیایی‌ای بین همدیگر ایجاد نمی‌کنند. در واقع ترکیبات موجود در روغن، نمی‌توانند با آب پیوند برقرار کنند و به “آب گریز‌ها” معروف هستند. همین مسئله موجب جدا شدن آب از روغن می‌شود که در ادامه متن متوجه آن خواهید شد. علاوه بر اصل پیوندها، اختلاف چگالی آب و روغن هم دلیلی منطقی برای جدا شدن این دو از یکدیگر است.
قرص جوشان در واقع هم اسیدی است و هم بازی. این قرص‌ها حاوی بی کربنات سدیم (یک باز) و اسید سیتریک (یک اسید) هستند که وقتی با آب مخلوط می شوند، با یکدیگر واکنش نشان می‌دهند و دی اکسید کربن حباب دار تولید می کنند. این باعث ایجاد حباب‌هایی می شود که درون مایع رنگی موجود در بطری نوشابه وجود دارند.
مرحله اول لامپ گدازه
مواد را روی سطحی جمع کنید که در اثر روغن آسیب نبینند و آزمایش خراب نشود. پیشنهاد می‌کنیم که میز را با پارچه یا روزنامه کاغذی بپوشانید و سپس وسایل را روی آن قرار بدهید.
مرحله دوم
بطری نوشابه را آماده کنید. حالا ¾ آن را با روغن گیاهی پر کنید. نکته‌ای که باید در نظر بگیرید، این است که روغن آزمایش حتما گیاهی باشد. روغن‌های معمولی کارایی لازم را ندارند و احتمالا به آزمایش شما صدمه بزنند.
مرحله سوم
حالا باید آب را در بطری بریزید و تا لبه بطری ادامه دهید. اما حتما یک فاصله نسبتا کوچک تا سر بطری قرار دهید. بعدتر می‌توانید باز هم آب اضافه کنید. وقتی آب را بریزید، متوجه می‌شوید که آب با روغن مخلوط نشده است و توضیحات بالا را بهتر درک خواهید کرد.
مرحله چهارم
الان نوبت به خلاقیت می‌رسد. یک رنگ را که دوست دارید انتخاب کنید. رنگ غذایی آن را بردارید و به اندازه 10 تا 15 قطره را در بطری بریزید. ریختن قطرات رنگ غذایی را تا جایی ادامه دهید که رنگ مورد نظرتان به خوبی قابل مشاهده شود.
مرحله پنجم لامپ گدازه
قرص‌ها را ریز ریز کنید. مثلا 6 تا 8 قطعه. آرام آرام قطعه‌ها را به بطری اضافه کنید. پس از اضافه کردن هر قطعه، بهتر است که درب بطری را قرار دهید. البته لزومی در انجام این کار وجود ندارد.
مرحله ششم
صبر کنید تا بطری حسابی حباب بزند و به قول معروف قُل قُل کند. وقتی حباب‌ها به اتمام رسیدند، درب بطری را تعویض کنید و یک درب دیگر بگذارید.
مرحله هفتم
بطری را به سمت عقب و جلو تکان بدهید تا واکنش‌های لازم انجام شوند. این کار را برای مدتی ادامه دهید.
و تمام! یک لامپ گدازه خیلی خوشگل و جذاب را با همدیگر ساختیم. اگر مراحل بالا با دقت انجام بدهید، مشاهده می‌کنید که یک لامپ گدازه خیلی خوش‌رنگ به وجود آمده است.
نتیجه آزمایش شما چگونه بود؟
این لامپ‌ها، قطعا عمر مفید خیلی زیادی ندارد و انتظار نداشته باشید که جای یک لامپ الکتریکی را برای شما بگیرند. هدف اصلی آزمایش لامپ گدازه، بیشتر این است که آزمایش‌کننده را با واکنش‌های مختلف آشنا کند. امیدواریم از انجام این آزمایش لذت برده باشید.
نویسنده: عجیب تو جیب
هرگونه کپی برداری از محتوا تنها با ذکر نام “عجیب تو جیب” و “درج لینک دقیق محتوا” در سایت مجاز است و در غیر این صورت و مشاهده آن پیگرد قانونی دارد.
